Kedi Kara, Kedi Çirkin, Uğursuz Kedi…. Caz

Paylaşmak güzeldir

Kara Kedi

The Black Gettho yazarı Kenneth Clark‘ın demesiyle burası –bu kilise, meyhane ve zenci yuvası– siyasal, kültürel, özellikle de ekonomik bir sömürge. Karalar içinse özel bir öneme sahip Harlem. Kara kültürün kendisini var etme savaşımında doldurulamaz bir yeri var. Öyküsü I. Dünya Savaşı sonrasında Kara halkın beyazlarla eşit haklar edinme, seslerini duyurabilme çabalarının kendilerini 1917’de Harlem Rönesansı nda açığa vurmalarıyla başlar. Geleceğin sömürgesi Siyah entelektüel yaşamın da merkezidir artık. Zaman akar. Parıltılı günler geride kalmıştır. Kirişleri çökmüş bu yapının Kara sanatın, Kara kültürün yozlaştırılmasına karşı durabilecek bir kültürel birikime sahip olmasıysa yegane mirasıdır.

Harlem Rönesansı

            Takvimler 1940 yılını gösterdiğinde Harlem, dört-bir yandan kaçıp gelen ve bu izbenin küçük kulüplerini kendilerine sığınak seçen, arayış içindeki müzisyenlerle dolup taşar. Yeni bir doğumun ilk sancılarıdır bunlar. Harlem Rönesansı başlamaktadır. Kara sanatçılar –biz sanatçı dedik ama halk gözünde çalgıcılardır– özgürlüklerini ilan etme­leriyle Bebop ya da kısaca Bop denen yepyeni bir biçem ortaya çıkacaktır. Müzik uzamında hayat bulan bir kültürü sahiplenen Karaların, sanatsal ve toplumsal nedenlerle kurumlaşmış düşünce­nin ya da kültürel (yani, ahlaksal, dinsel, toplumsal, estetik) biçimlerin dışında kalan farklılıkları yadsıyan, biz-merkezcil kafa yapılarına tepkiselliklerinin ürünüdür Bebop. Bu da onun müzik açısından bir devrim olarak anılmasına neden olur. J.E. Berendt ise, The Jazz Book’da Bebop’un aynı noktaya yönelik, birbirinden habersiz çırpınışların bir sonucu olduğundan açar. Ama Karalar, hiç de Platon‘un Devlet’indeki gibi bir estetik idealin bulunması peşinde değillerdir. Belki de çoğu Platon‘dan bihaber olduğu için, ekonomik, toplumsal ve ruhsal baskılara başkaldırarak, bunlara direnerek kendilerini var ederler müziğin arenasında.   

https://www.youtube.com/watch?v=IsGkXbD4L3Y

Paylaşmak güzeldir